De axolotl is één van de meest fascinerende dieren ter wereld. Dit bijzondere amfibie wordt vaak een “levend fossiel” genoemd en staat bekend om zijn unieke uiterlijk, zijn uitzonderlijke vermogen tot regeneratie en zijn status als exotisch huisdier. In dit artikel lees je alles over de axolotl, de geschiedenis, verzorging, leefomgeving, voeding en nog veel meer. Ook vind je hier interessante axolotl weetjes die je misschien nog niet kende.
Wat is een axolotl?
De axolotl (Ambystoma mexicanum) is een salamander die oorspronkelijk voorkomt in de meren rond Mexico-Stad, zoals het meer van Xochimilco. Anders dan veel andere amfibieën blijft de axolotl zijn hele leven in het larvestadium. Dit betekent dat hij kieuwen behoudt, in het water blijft leven en zelden volledig transformeert naar een landdier. Dit verschijnsel wordt neotenie genoemd.
Uiterlijk en kenmerken
Een axolotl is eenvoudig te herkennen aan zijn:
- Buitenste kieuwen – de veerachtige structuren aan beide zijden van het hoofd.
- Kleine pootjes met dunne tenen.
- Brede kop en glimlachende mond, die hem vaak een vriendelijk uiterlijk geven.
- Kleurvarianten – van wildkleur (donkerbruin met stipjes) tot albino, wit met rode kieuwen, goudkleurig en zelfs zwart.
Veel mensen vragen zich af: Hoe groot wordt een axolotl? Een volwassen exemplaar kan 20 tot 30 cm lang worden.
Axolotl als huisdier
De laatste jaren is de axolotl als huisdier steeds populairder geworden. Het zijn relatief rustige dieren die in aquaria gehouden kunnen worden. Toch vraagt hun verzorging om specifieke kennis:
- Aquariumgrootte: minimaal 80 cm lang voor één of twee axolotls.
- Watertemperatuur: koel water, tussen de 14 en 18 graden Celsius. Te warm water kan dodelijk zijn.
- Filter: een goed filtersysteem is essentieel, maar de stroming mag niet te sterk zijn.
- Bodem: bij voorkeur fijn zand of een kale bodem. Grind is gevaarlijk, omdat axolotls dit kunnen inslikken.
- Voeding: wormen, insectenlarven, kleine visjes of speciaal axolotl-voer.
Belangrijk: Een axolotl is geen knuffeldier. Ze zijn kwetsbaar en mogen niet zomaar uit het water worden gehaald.
Mag je een axolotl als huisdier?
Een veelgestelde vraag is: mag je een axolotl als huisdier houden? In Nederland en België is het toegestaan om een axolotl te bezitten. Er zijn geen speciale vergunningen nodig, zolang je ze niet uit het wild haalt. Axolotls die je in dierenwinkels of bij fokkers koopt, zijn nakweek en dus legaal. Wel is het belangrijk dat je voldoet aan de huisvesting- en welzijnsregels voor exotische dieren. Dat betekent: een passend aquarium, goede watervoorziening, juiste voeding en geen overbevolking in het aquarium. In sommige landen gelden strengere regels of zelfs een verbod, bijvoorbeeld in bepaalde Amerikaanse staten waar axolotls als invasieve soort worden beschouwd.
Kortom: ja, je mag een axolotl als huisdier hebben, maar je moet er wel rekening mee houden dat dit dier speciale zorg nodig heeft en dat impulsieve aanschaf niet verstandig is. Wil je een keer een Axolotl bekijken, dan kun je altijd een keer naar de dierentuin. Ondanks dat ze in de grootste dierentuin van Nederland geen Axolotl hebben, hebben ze bijvoorbeeld in Diergaarde Blijdorp wel Axolotl’s.
Axolotl weetjes
Hier vind je een uitgebreide lijst met 15 axolotl weetjes die je nog meer inzicht geven in dit wonderlijke dier:
- Regeneratiekracht – axolotls kunnen niet alleen hun poten terug laten groeien, maar ook delen van hun ruggenmerg, hart en zelfs hun hersenen.
- Levensduur – een axolotl kan in gevangenschap 10 tot 15 jaar oud worden, mits goed verzorgd.
- Bijna uitgestorven in het wild – ondanks hun populariteit als huisdier, worden axolotls in hun natuurlijke habitat ernstig bedreigd.
- Altijd in larvestadium – door neotenie worden ze nooit volledig volwassen salamanders; ze behouden hun kieuwen en blijven in het water.
- Naam met betekenis – het woord ‘axolotl’ komt uit de Azteekse taal Náhuatl en betekent “watermonster” of “waterhond”.
- Religieuze betekenis – de Azteken geloofden dat de axolotl de reïncarnatie was van de god Xolotl, die zich in een waterdier had veranderd.
- Verschillende kleuren – naast de wildkleur bestaan er albino’s, leucistische (wit met roze kieuwen), goudkleurige en melanistische (zwart) varianten.
- Unieke glimlach – hun brede mond geeft de axolotl een blij en vriendelijk uiterlijk, waardoor ze populair zijn als “schattig huisdier”.
- Ze kunnen ademhalen op 3 manieren – via hun kieuwen, via longen en via de huid.
- Klein maar gulzig – ondanks hun rustige uitstraling eten axolotls alles wat in hun mond past, inclusief kleine visjes en soms zelfs soortgenoten.
- Wetenschappelijk modeldier – ze worden wereldwijd gebruikt in laboratoria om regeneratie en embryonale ontwikkeling te onderzoeken.
- Gevoelig voor temperatuur – ze kunnen niet goed tegen warmte; bij temperaturen boven 22°C krijgen ze stress en kunnen ze ziek worden.
- Niet geschikt voor beginners – hoewel ze er vriendelijk uitzien, vragen ze gespecialiseerde verzorging en ervaring met aquaria.
- Klein hapje, groot gevaar – axolotls hebben geen tanden waarmee ze kauwen; ze zuigen hun voedsel naar binnen, wat soms leidt tot per ongeluk inslikken van grind of zand.
- Levend fossiel – de axolotl lijkt sterk op zijn voorouders van duizenden jaren geleden en is daardoor een evolutionair unicum.
Axolotl in de natuur
In het wild komt de axolotl tegenwoordig nog maar beperkt voor, voornamelijk in het meer van Xochimilco in Mexico. Helaas is hun populatie sterk afgenomen door:
- Watervervuiling
- Uitzettingen van roofvissen zoals tilapia en karper
- Verstedelijking van Mexico-Stad
Er bestaan diverse natuurprojecten en fokprogramma’s om de soort te redden.
Voortplanting en ontwikkeling
Axolotls planten zich voort via externe bevruchting. Het mannetje plaatst spermapakketjes (spermatoforen) in het water, die door het vrouwtje worden opgenomen. Na de bevruchting legt ze honderden eitjes. Deze komen na ongeveer twee weken uit.
De larven lijken op kleine visjes met kieuwen en groeien langzaam uit tot volwassen axolotls. Fascinerend genoeg behouden ze, in tegenstelling tot andere salamanders, hun kieuwen en blijven ze waterdieren.
Axolotl en wetenschap
De axolotl speelt een belangrijke rol in wetenschappelijk onderzoek. Dankzij hun vermogen tot regeneratie worden ze gebruikt om te bestuderen hoe weefsels en organen herstellen. Wetenschappers hopen dat deze kennis in de toekomst kan bijdragen aan medische toepassingen bij mensen.
Kan een axolotl met andere dieren samenleven?
Axolotls zijn het liefst solitair. Wanneer je meerdere axolotls in één aquarium houdt, is het belangrijk dat ze even groot zijn, anders kunnen ze elkaar verwonden of zelfs lichaamsdelen afbijten. Andere vissen zijn vaak geen goed idee: ze kunnen aan de kieuwen knabbelen of juist zelf opgegeten worden.
Axolotl kopen – waar moet je op letten?
Als je een axolotl als huisdier wilt aanschaffen, let dan op:
- Koop altijd bij een betrouwbare kweker of dierenwinkel.
- Controleer of de dieren gezond zijn: heldere ogen, actieve bewegingen en intacte kieuwen.
- Zorg dat je aquarium volledig is ingericht en stabiel draait voordat je een axolotl plaatst.
Zijn axolotls bedreigd?
Ja. In het wild is de axolotl ernstig bedreigd. Er wordt geschat dat er nog maar enkele honderden tot duizenden exemplaren in hun natuurlijke leefgebied leven. Gelukkig worden er veel axolotls in gevangenschap gefokt, waardoor ze als huisdier niet direct met uitsterven bedreigd zijn.
Conclusie
De axolotl is een van de meest unieke dieren ter wereld. Met zijn bijzondere uiterlijk, uitzonderlijke regeneratievermogen en interessante geschiedenis is het niet gek dat steeds meer mensen zich verdiepen in dit dier. Als axolotl als huisdier is hij fascinerend, maar hij vraagt ook om speciale zorg en kennis.
Hopelijk heb je met dit artikel veel nieuwe axolotl weetjes ontdekt. Of je nu overweegt er zelf een te houden, of gewoon meer wilt leren over dit bijzondere “watermonster”, de axolotl zal altijd tot de verbeelding spreken.
Op magworld.nl lees je allerlei leuke weetjes en feitjes over dieren, zo lees je bijvoorbeeld ook:
- Een galago als huisdier: Wat moet je weten?
- Wat is een zorse? Alle zorse weetjes op een rij
- De Australische huisspin in Nederland: feiten en veelgestelde vragen