Mag je een aap als huisdier? In welke landen mag je een aap als huisdier?

Inleiding: de aantrekkingskracht van apen

Apen hebben altijd een enorme aantrekkingskracht op mensen gehad. Ze lijken in veel opzichten op onszelf: ze hebben expressieve gezichten, gebruiken hun handen bijna zoals wij dat doen, en leven vaak in hechte groepen. Het idee om een aap als huisdier te houden, klinkt voor sommigen dan ook aantrekkelijk. Een dier dat slim is, grappig, sociaal en misschien zelfs een beetje menselijk. Toch rijzen er meteen vragen: mag je een aap als huisdier? En als het in jouw land niet mag, in welke landen mag je een aap als huisdier wél?

In dit uitgebreide artikel ontdek je alles over de juridische regels, ethische kwesties, landen waar het wel en niet is toegestaan, de risico’s en alternatieven.

Mag je een aap als huisdier?

De eerste en belangrijkste vraag: mag je een aap als huisdier? Het korte antwoord is meestal nee. In de meeste landen, waaronder Nederland, België en de rest van de Europese Unie, is het verboden om een aap in particulier bezit te hebben. Dit komt door strikte dierenwelzijnswetgeving en internationale afspraken rondom de handel in bedreigde diersoorten.

Waarom vaak verboden?

• Dierenwelzijn: Apen zijn wilde dieren. Ze hebben complexe sociale structuren, veel ruimte en een specifieke leefomgeving nodig die in een huiskamer simpelweg niet nagebootst kan worden.
• Gezondheidsrisico’s: Apen kunnen ziektes dragen die overdraagbaar zijn op mensen, zoals herpesvirus B of tuberculose.
• Veiligheid: Hoewel apen vaak klein en schattig lijken, kunnen ze agressief worden, bijten of krabben. Ze hebben scherpe tanden en zijn sterk.
• Natuurbescherming: De handel in apen kan bijdragen aan het uitsterven van wilde populaties. Daarom is er wereldwijd regelgeving via o.a. het CITES-verdrag.

Waarom willen mensen een aap als huisdier?

Ondanks de risico’s en verboden, blijven mensen geïnteresseerd. Daar zijn verschillende redenen voor:

• Populariteit in media: Films, reclames en tv-programma’s tonen vaak apen als schattige en slimme dieren. Denk aan kapucijnapen in films of een aapje op de schouder van een zeerover.
• Statussymbool: In sommige landen wordt het houden van een exotisch dier gezien als luxe of macht.
• Uniek huisdier: Sommigen vinden dat een hond of kat te ‘gewoon’ is en zoeken een bijzonder alternatief.
• Emotionele aantrekkingskracht: De mensachtige gezichtsuitdrukkingen van apen maken dat mensen zich verbonden voelen.
• Toch moeten we hier duidelijk zijn: een aap als huisdier is in de praktijk zelden een goed idee.

In welke landen mag je een aap als huisdier?

De regels verschillen sterk per land. Terwijl de meeste Europese landen het strikt verbieden, zijn er wereldwijd nog altijd landen waar het mogelijk is om een aap legaal als huisdier te houden.

Landen waar het (onder voorwaarden) toegestaan is

• Verenigde Staten – De wet verschilt per staat. In sommige staten, zoals Nevada, North Carolina en Alabama, kun je apen houden zonder vergunning. In andere staten zijn strikte regels of volledige verboden van kracht.
• Mexico – Het is mogelijk een aap als huisdier te houden, maar er zijn wel vergunningen nodig en bepaalde soorten zijn verboden.
• Zuid-Afrika – Particulieren kunnen bepaalde apensoorten houden, mits zij voldoen aan welzijnsregels en vergunningen.
• Thailand – Hier worden apen soms gehouden als huisdieren. Officieel is het vaak vergunningplichtig, maar in de praktijk wordt er weinig gehandhaafd.
• Indonesië – Hoewel illegale handel groot is, worden in sommige regio’s apen legaal gehouden.
• Japan – Kleine apensoorten, zoals makaakjes, kunnen in uitzonderlijke gevallen met vergunning als huisdier gehouden worden.
• Verenigd Koninkrijk (voorheen EU) – Tot voor kort kon je hier met een Dangerous Wild Animals Act-vergunning apen houden. Strenger beleid maakt dit steeds moeilijker.

Landen waar het verboden is

• Nederland en België – Verboden sinds de invoering van de positieflijst. Alleen erkende opvangcentra en dierentuinen mogen apen houden.
• Duitsland en Frankrijk – Verbod met strenge sancties.
• Scandinavië – Een totaalverbod op exotische huisdieren zoals apen.
• Australië en Nieuw-Zeeland – Strikt verboden, vanwege risico’s voor de inheemse natuur.

Gevaren en uitdagingen van apen als huisdier

Zelfs in landen waar het mag, zijn er talloze uitdagingen.

• Gedrag: Apen zijn extreem sociaal en raken gefrustreerd in eenzaamheid. Ze kunnen agressief gedrag vertonen.
• Verzorging: Het dieet is complex: fruit, groenten, insecten, noten, soms dierlijk eiwit.
• Gezondheid: Ze kunnen mensen ziek maken, en andersom kunnen ze ook menselijke ziektes oplopen.
• Levensduur: Apen leven vaak 20 tot 40 jaar. Een enorme verantwoordelijkheid dus.
• Ruimte: Een kooi of huiskamer is nooit groot genoeg. Apen hebben veel klimmogelijkheden en sociaal contact nodig.

Alternatieven voor een aap als huisdier

Wie droomt van een bijzonder huisdier, kan beter naar alternatieven kijken. Zo zijn er exotische dieren die wél legaal gehouden mogen worden, afhankelijk van het land. Denk aan bepaalde vogelsoorten of knaagdieren.

Eerder schreven we ook een artikel over de galago als huisdier, een klein halfapensoortje dat soms als alternatief wordt gezien. Toch geldt ook daar dat de verzorging specialistisch is en de regels streng zijn.

De rol van dierentuinen in Nederland

Omdat het houden van apen als particulier verboden is, spelen dierentuinen in Nederland een belangrijke rol. Zij zorgen voor educatie en bescherming van verschillende apensoorten. Bezoekers kunnen daar op een verantwoorde manier kennis maken met gorilla’s, chimpansees, orang-oetans en kleinere soorten zoals doodshoofdaapjes of maki’s.

Daarnaast doen Nederlandse dierentuinen mee aan internationale fokprogramma’s, waardoor bedreigde soorten beschermd blijven. In plaats van een aap in huis te willen nemen, kun je dus beter een bezoek brengen aan een dierentuin.

Weetjes over apen als huisdieren

Hier volgen enkele interessante weetjes die laten zien waarom een aap houden vaak geen goed idee is:

• Sommige apen kunnen ouder dan 40 jaar worden – langer dan de meeste honden en katten.
• Kapucijnapen worden vaak getraind als hulpaapjes, maar dit vereist jarenlange training en gespecialiseerde zorg.
• Apen zijn meesters in ontsnappen: deuren openen, sloten kraken en ramen ontgrendelen.
• Het houden van een aap in de EU zonder vergunning kan leiden tot duizenden euro’s boete.
• Veel apen die als huisdier gehouden worden, eindigen in opvangcentra omdat eigenaren de zorg onderschatten.
• In sommige culturen worden apen als heilige dieren gezien, bijvoorbeeld in India.
• Baby-apen worden vaak illegaal uit het wild gehaald – wat meestal betekent dat hun moeder wordt gedood.
• Apen communiceren niet alleen met geluid, maar ook met gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal.
• In de VS zijn er meer apen in particuliere handen dan in officiële dierentuinen.
• Sommige apen kunnen menselijke gebaren leren begrijpen en eenvoudige gebarentaal gebruiken.

Vergelijking met andere huisdieren

Veel mensen vragen zich af: “hoe oud wordt een parkiet?” Een parkiet leeft doorgaans 8 tot 15 jaar, wat een veel kortere maar beter beheersbare tijdspanne is. In vergelijking kan een aap dus een veel zwaardere levenslange verplichting zijn.

Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat een aap behoort tot de meest intelligente diersoorten. Voor sommigen wordt de chimpansee zelfs beschouwd als het slimste dier ter wereld. Zo’n dier in een kooi houden is vanuit ethisch oogpunt moeilijk te verantwoorden.

Conclusie: mag je een aap als huisdier en waar mag dat?

De vraag “mag je een aap als huisdier?” kan in de meeste landen met een duidelijke nee worden beantwoord. In Nederland en de rest van de EU is het verboden. Alleen in sommige landen, zoals delen van de VS, Mexico of Zuid-Afrika, is het onder voorwaarden toegestaan.

De vervolgvraag “in welke landen mag je een aap als huisdier?” laat zien dat er wereldwijd grote verschillen zijn. Maar zelfs in landen waar het mag, blijft het houden van een aap riskant, kostbaar en vaak schadelijk voor zowel het dier als de mens.

Wie geïnteresseerd is in apen, kan beter genieten van educatieve bezoeken aan dierentuinen in Nederland of zich verdiepen in de bescherming van deze fascinerende dieren in het wild.